Tytuł filmu nawiązuje do napisanej w 1928 roku powieści Mário de Andrade „Macunaima”. Jej tytułowy bohater, legendarny trikster z dorzeczy Orinoko, wyrusza w podróż do rozwijającego się dynamicznie miasta São Paulo. Blisko sto lat później Rumiak wraca z „Macunaimą” do tej samej metropolii – książką filtruje napotkaną tam rzeczywistość, zauważa zmiany, punktuje kontrasty. Nie jest to już okres prosperity, wysokościowce okupują bezdomni, po ulicach wloką swój dobytek kolonie zbieracko-łowieckie; miejska tkanka obumiera. Z założenia nie jest to jednak kolejna miejska dystopia. Kluczem do filmu stało się graffiti, na które artysta natrafił w jednym z okupowanych budynków, ukazujące trzy mądre małpy. W tamtym miejscu jego wymowa była oczywista – jasna, zamożna część miasta nie chce widzieć jego ciemnej strony. Film jest ćwiczeniem z wyobraźni, zakłada sytuację odwrotną – kamera pokazuje wyludnioną metropolię, zamieszkaną tylko przez bezdomnych; tysiące pozostałych mieszkańców wraz z insygniami ich dobrobytu – samochodami, kosztownymi ubraniami, etc. – zostało usuniętych cyfrowo w postprodukcji. Film „Macunaima wraca do São Paulo” jest częścią projektu „Ślady ludzi” kuratorowanego przez Stephana Strouxa, na który składa się również cykl fotograficzny zrealizowany w Polsce przez znanego brazylijskiego fotografa, Cristiano Mascaro. Projekt powstał przy wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza w ramach promocji kultury polskiej w Brazylii w roku 2016. Polska premiera filmu odbyła się w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie w 2015 roku podczas wystawy „Ślady ludzi. Cristiano Mascaro / Sławomir Rumiak”; pokaz brazylijski odbył się w maju 2017 roku w Instituto Tomie Ohtake w São Paulo.

Scenariusz, reżyseria i montaż: Sławomir Rumiak
Muzyka: Kuba Suchar
Narrator: Alessandro Gagliardi
Czas trwania: 50 min