Matki Boskiej Gromnicznej, 2 lutego

Zakończone Inne

Zwyczajem mniej powszechnym, ale nadal praktykowanym jest przynoszenie pobłogosławionej i zapalonej gromnicy do domu. Miała ona symbolizować Chrystusa lub Jego błogosławieństwo, więc utrzymanie płomienia było bardzo ważne.

Rzadziej spotykanym zabiegiem jest dziś obchodzenie z gromnicą wszystkich pomieszczeń domu lub mieszkania w celu ochrony przed nieszczęściem. Pani Wiktoria Tomanek powiedziała:

„Wiem, że mama, jak przychodziło się z kościoła z tą gromniczką, to chodziła

naokoło domu i modliła się, chodziła z oświeconą po pokojach, (…) po całym

domu: (…) Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu. (…) Z tą poświęconą

gromniczką, jak się z kościoła przyszło”.

Obecnie nie zwraca się szczególnej uwagi na przyniesienie palącej się gromnicy do domu. Przede wszystkim zanikła już wiara w dobrą wróżbę doniesienia pobłogosławionego światła, ponieważ zmieniający się światopogląd

stopniowo wypiera wierzenia dotyczące gromnicy.

Poświęcone 2 lutego gromnice znajdują wiele zastosowań. Pan Henryk Tittor powiedział: „Gromnica to jest taki element w domu, który ma ustrzec przed złymi mocami, (…) chorobami”. Używa się ich bowiem w sytuacjach zagrożenia oraz kiedy śmierć dotyka jednego z domowników.

W celach ochronnych gromnicę stosuje się podczas burzy, ponieważ według tradycji strzeże domostwo przed uderzeniami pioruna. Pani Maria Szkucik powiedziała: „To była świeczka, która miała chronić przed uderzeniami piorunów w czasie burzy i to jest do teraz kultywowane”. Kiedy nadciągała nawałnica, wyjmowano i zapalano tę świecę. Umieszczano ją wówczas na parapecie lub stole. Niektórzy z mieszkańców gminy wspominali o zwyczaju chodzenia w czasie burzy z zapaloną gromnicą, którą po obejściu wszystkich pomieszczeń umieszczano w którymś z miejsc wspomnianych wyżej. Poza odwołaniem się do ochronnych właściwości poświęconej gromnicy należało również poprzez modlitwę oddać się pod opiekę Matki Boskiej. Podczas burzy niejednokrotnie gromadziły się całe rodziny i odmawiały modlitwę klęcząc, stojąc tudzież siedząc, czasami również śpiewano wówczas pieśni religijne…

Źródło:

Patrycja Kielesińska, Matki Boskiej Gromnicznej, 2 lutego, [w:] Świat naszych przodków. Tradycje zimowego cyklu obrzędowego, oprac. Agnieszka Przybyła-Dumin, Czechowice-Dziedzice 2012.

Źródło:

Film dokumentalny: Tradycje zimowego cyklu obrzędowego na terenie naszej gminy, reż. Jakub Bergel, Czechowice-Dziedzice 2012.