Badania terenowe przeprowadzone w latach 2010–2011 w gminie Czechowice-Dziedzice pozwalają stwierdzić, że w czasach współczesnych święty Walenty funkcjonuje najczęściej jako patron zakochanych, a dzień mu poświęcony nosi miano walentynek lub dnia zakochanych.

Najpopularniejszym zwyczajem związanym z dniem 14 lutego jest wysyłanie najbliższym kartek, tak zwanych walentynek, głównie w kształcie serc lub z ich ilustracją. Czynią to jednak najczęściej przedstawiciele najmłodszego pokolenia.

[…]

Poza kartkami walentynkowymi częstym sposobem celebrowania 14 lutego jest dawanie najbliższym prezentów wraz z życzeniami, najczęściej osobistymi.

[…]

Tylko nieliczni przedstawiciele najstarszego pokolenia pamiętają, że dzień 14 lutego był obchodzony w odmienny od dzisiejszego sposób. Dawniej bowiem świętego Walentego nie kojarzono z patronatem obejmującym zakochanych, lecz zamiast nich – z chorymi psychicznie i epileptykami. W związku z tym wznoszono do świętego modły przy kapliczce na Lipniku w Bielsku-Białej. Do dzisiaj 14 lutego odbywa się w tym miejscu msza święta w intencji chorych. Związaną z tym zwyczajem opowieść zapamiętała

pani Bernadeta Zawada:

„Jeden pan (ja go nie kojarzę, bo ja miałam sześć lat, jak nas wysiedlili, ale moi rodzice go bardzo dobrze znali) chorował na padaczkę. I to był człowiek już dorosły i żonaty, już miał dzieci. A w Lipniku jest kapliczka (…) pod wezwaniem świętego Walentego. I tam się raz w roku odprawia msza i do świętego Walentego się modli. (…) Byli tam kiedyś w odpust, (…) bardzo się modlili, bo kiedyś padaczka to była straszna choroba. I rodzina się tak bardzo tam modliła, że od tego czasu nie dostał ataku ani razu”.

Już prawie zapomnianą tradycją jest obowiązujący tego dnia zakaz szycia. Zwyczaj ten jest pamiętany i nadal praktykowany przez kilku mieszkańców gminy. Zachowanie ostrożności jest tłumaczone w następujący sposób: „bo jak panią wrzut chwyci w tym, co było w świętego Walentego szyte, to już nie puści”, czyli jeśli osoba ubierze się w odzież uszytą lub naprawioną 14 lutego i będzie miała atak epilepsji, nie będzie go można zahamować. Wstrzymywanie się tego dnia od szycia jest uznawane także jako wyraz szacunku dla patrona, który strzeże nas przed strasznymi chorobami.

Źródło:

Weronika Dumin, Świętego Walentego, 14 lutego, [w:] Świat naszych przodków. Tradycje zimowego cyklu obrzędowego, oprac. Agnieszka Przybyła-Dumin, Czechowice-Dziedzice 2012.

Źródło:

Film dokumentalny: Tradycje zimowego cyklu obrzędowego na terenie naszej gminy, reż. Jakub Bergel, Czechowice-Dziedzice 2012.