Zapraszamy na pierwszy w 2023 roku historyczny wykład Jacka Cwetlera, poświęcony historii Żebraczy (dzielnicy dzisiejszych Czechowic-Dziedzic i Kaniowa), pt. Historia Żebraczy.

Żebracz, też Żebracza, Żebracza, Żebraczie, Żebraczi – dawna wieś leżąca u ujścia rzeki Białej (Białki) do Wisły, na pograniczu Czechowic-Dziedzic i Kaniowa.

W dokumencie księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka, z 31 grudnia 1388 roku, na liście świadków wymieniony został rycerz imieniem Steffke, właściciel wsi Bettelsdorff, co na język polski można by przetłumaczyć jako Żebracz. Nazwa niemieckojęzyczna nie utrzymała się i została całkowicie zastąpiona polską formą. Kolejny znany właściciel wsi, Otton, w 1443 roku, w dokumencie księcia Wacława I Cieszyńskiego, pisał się jako de Zebraczie. A w dokumencie sprzedaży ziem Księstwa Oświęcimskiego Rzeczpospolitej Polskiej, przez Jana IV Oświęcimskiego, wystawionym 21 lutego 1457 roku, miejscowość wymieniona została jako Zebracza.

Miejscowość położona była u ujścia rzeki Białej do Wisły, które niejednokrotnie zmieniało swe koryto, dzieląc miejscowość na dwie części. Od 1457 rzeka ta stała się granicą państwową oddzielającą Królestwo Polski od Królestwa Czech (które od 1526 było częścią państwa Habsburgów). Część miejscowości leżąca na lewym (czeskim) brzegu Białej została z czasem wchłonięta przez Czechowice (dziś tereny związane z kopalnią „Silesia” i osiedlem św. Barbary, gdzie nazwa Żebracze przetrwała do dziś, jako określenie zwyczajowe, z kolei prawobrzeżna część została wchłonięta przez Kaniów swoją nazwą wypierając również nazwę Żebracz.

Nazwa „Żebracz” i jej historia z XV w., została odnotowana w dziele: „Roczniki czyli dzieje sławetne Królestwa Polskiego” autorstwa Jana Długosza.

Wstęp wolny.