Gliwice i okolice

Zakończone Wyjazdy Data rozpoczęcia: 25.03 godz.: 8.00 Miejsce: parking MDK

Zapraszamy do wspólnego wyjazdu do Gliwic, gdzie zwiedzimy między innymi Radiostację Gliwice i pałac w Przyszowicach.

Program wycieczki:


1/ Pałac w Przyszowicach.

Jest to reprezentatywny w skali Górnego Śląska przykład niewielkiej, eklektycznej rezydencji możnowładczej, powstałej w wyniku rozbudowy niewielkiego pałacu z pocz. XIX w. O wartości zabytkowej obiektu decyduje przede wszystkim dość dobrze zachowana, przekształcona jedynie w niewielkim zakresie forma zewnętrzna pałacu oraz neobarokowy i neorenesansowy wystrój zewnętrzny.

2/ Radiostacja Gliwicka

Pierwsza radiostacja w Gliwicach powstała w 1925, by rozszerzyć zasięg wrocławskiej rozgłośni, na wschodnie tereny niemieckiego Śląska, a zwłaszcza na zachodnie ziemie polskie, gdzie miała służyć celom propagandowym. Budynek na użytek radiostacji wzniesiono przy obecnej ul. Radiowej (dziś szpital). Była tam sala koncertowa, studia mikrofonowe, redakcja i obsługa, a także nadajnik Telefunken o mocy półtora kilowata, pracujący od 15 listopada 1925 na fali 253,4 m. Po 3 latach zastąpiono go nadajnikiem 5-kilowatowym, działającym do końca roku 1935. Nad budynkiem, między dwiema 75-metrowymi wieżami stalowymi, zawieszono teową antenę nadawczą. Sporą część programu dziennego wypełniała produkcja własna, ale tańsze było sprowadzanie audycji z Wrocławia, które w latach trzydziestych dominowały. W celu zwiększenia mocy nadawania na trzyhektarowej działce przy ul. Tarnogórskiej 127–131 wzniesiono nową radiostację nadawczą, którą uruchomiono 22 grudnia 1935 Od tego czasu pracował tam 8-kilowatowy nadajnik Lorenz na częstotliwości 1231 kHz, co odpowiadało fali o długości 243,7 m. Sygnał emitowała półfalowa antena pionowa, zawieszona wewnątrz zbudowanej w tym celu drewnianej wieży. Przy wieży znajdują się także 2 boczne budynki, tworzące wraz z radiostacją właściwą kompleks w kształcie litery ‘U’. Są to domy mieszkalne, zbudowane dla załogi. Nowa radiostacja nigdy nie miała 2 wież. Wystarczała jedna, gdyż w środku zawieszono antenę pionową. Gdyby wieża była z żelaza, fale radiowe nie wydostałyby się na zewnątrz (klatka Faradaya).

W latach 1930–1935 zbudowano w Niemczech około 15 ponad stumetrowych drewnianych wież nadawczych. Umożliwiały one zawieszenie średniofalowej anteny pionowej o lepszych niż pozioma walorach emisyjnych. Najwyższa wieża, Sendeturm Mühlacker, miała 190 metrów wysokości; Wrocław miał wieżę 140-metrową. Obecnie w kategorii drewnianych wież pierwsze miejsce na świecie pod względem wysokości zajmuje 111-metrowa wieża w Gliwicach.

31 sierpnia 1939 roku Niemcy przeprowadzili w radiostacji tak zwaną prowokację gliwicką. W nowej radiostacji nie było studia mikrofonowego, o czym nie wiedzieli zleceniodawcy i wykonawcy prowokacji, dlatego operacja przebiegała z problemami.

3/ Villa Caro.

„Madonna pod jodłami” to niezaprzeczalnie jedna z najpiękniejszych Madonn w sztuce europejskiej. Losy obrazu były niezwykle dramatyczne. Obraz został przywieziony z Wittenbergi do Wrocławia w 1517. Biskup Jan V Thurzon przekazał go do wrocławskiej katedry, gdzie znajdował się przez 430 lat . Tuż po II wojnie światowej obraz został skradziony. W 1945 przeniesiono dzieło do Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Tam w latach 1946-47 niemiecki duchowny Siegfried Zimmer i malarz Georg Kupke potajemnie wykonali kopię obrazu, którą powiesili we wrocławskiej katedrze. W 1948 Zimmer wywiózł do Niemiec oryginalny obraz i sprzedał w latach 60. w Monachium. Od lat 70. „Madonna pod jodłami” była kilkakrotnie wystawiana na międzynarodowym rynku antykwarycznym. W 1961 fakt, że oryginał zastąpiono falsyfikatem odkryła Daniela Stankiewicz, konserwatorka z Muzeum Śląskiego we Wrocławiu. Od 1981 strona polska podejmowała starania o odzyskanie obrazu. Rozpoczął się długi proces restytucji arcydzieła, który szczęśliwie zakończył się w 2012 roku. Arcydzieło Lucasa Cranacha starszego „Madonna pod jodłami” ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu będzie wystawione w Willi Caro od 14 stycznia do 2 kwietnia 2023 r.

4/ Zamek Piastowski.

Czas wolny na gliwickim rynku.

Liczba miejsc: 45

Koszt: 90,00 zł ( w tym 30,00 zł zbiera przewodnik w autokarze).

Zapisy od 20 lutego 2023 r., w sekretariacie MDK w Czechowicach-Dziedzicach.